آماده‌اید سفری به دنیای آینده داشته باشیم؟ دنیایی که در اون اشیا، روزمره به اینترنت وصل شده و با همدیگه و با ما تعامل می‌کنن؛ این دنیای شگفت‌انگیز، اینترنت اشیا نام داره.
هرچی علم پیشرفت بیشتری میکنه، تعداد دستگاه‌های مختلف مثل وسایل نقلیه و لوازم خانگی و… هم بیشتر میشه؛ به طوری که در سال‌های اخیر، کنترل و تنظیمات اون‌ها نیاز به هزینه و انرژی زیادی پیدا کرده.
درصد بالایی از این تجهیزات را می‌تونیم با وصل کردنشون به شبکه اینترنت، به راحتی مدیریت کنیم.
در این مقاله می‌خوایم به کندوکاو در این دنیای پر رمز و راز بپردازیم و با هم بفهمیم که اینترنت اشیا چی هست، چه کاربردها و مزایا و معایبی داره.
اینترنت اشیا چیست؟
تصور کنید که یخچال شما مواد غذایی که تموم شدن رو بهتون اطلاع بده، لباس‌هاتون به طور خودکار اتو بشه یا ماشینتون به شما بگه که کی باید به تعمیرگاه ببریدش؛ این‌ها فقط چند نمونه از کاربردهای شگفت‌انگیز اینترنت اشیا هستن.
IOT که مخفف Internet of Things است به شبکه‌ای از اشیا فیزیکی در سراسر جهان گفته میشه که به اینترنت متصل و در حال جمع‌آوری اطلاعات هستن و می‌تونن از طریق پروتکل‌های (TCP/IP) با همدیگه و همینطور با انسان‌ها تبادل اطلاعات کنن؛ این اشیا می‌تونن هر چیزی باشن، از لوازم خانگی هوشمند گرفته تا حسگرهای صنعتی و…
به عنوان مثال: در خانه هوشمند، گجت‌های مجهز به اینترنت به ما در انجام کارهای خانه کمک می‌کنن تا کمی از وقت باارزش‌مون به ما برگرده و زندگی روزمره ما کمی رنگ و لعاب بگیره.
تاریخچه
داستان پیدایش اینترنت اشیا بسیار جالبه؛ داستان مربوط به یک دانشجو به نام دیوید نیکولز هست که در دهه 80 مشغول به تحصیل در دانشگاه کارنگی ملون در پیتسبورگ پنسیلوانیا بود.
نیکولز از اینکه هربار مسیر طولانی از دفترش تا یخچال رو برای نوشیدنی طی کنه و در نهایت یا از نوشابه خبری نباشه یا گرم باشه، کلافه شده بود.
این مسئله ذهن نیکولز رو بسیار درگیر خودش کرده بود تا اینکه از وجود دستگاه وندینگی در دانشگاه استنفورد با خبر شد که با کامپیوتر قابل کنترل بود.
چند روز بعد نیکولز و دوستانش، سیستمی رو طراحی کردن که از طریق آرپانت به وندینگ متصل میشد و از طریق اون می‌تونستن از راه دور وضعیت یخچال رو بررسی کنن؛ این دستگاه وندینگ درواقع ابتدایی‌ترین دستگاه اینترنت اشیا بود.
اما نام اینترنت اشیا توسط کوین اشتون در 1999 ابداع شد؛ او یکی از بنیان‌گذاران گروه پژوهشی Auto-ID Labs در دانشگاه MIT بود.
اشتون که در اون دوره مسئول راه‌اندازی خط تولید شرکت Procter & Gamble بود، متوجه نبود رژلب قهوه‌ای در قفسه‌ها شده بود؛ درحالیکه به او اطلاعاتی مربوط به موجود بودن این رنگ در انبار می‌دادن که این مسئله باعث به فکر افتادن او برای ردیابی محصولات شد.
اشتون نیاز داشت بدونه که این رژها کجا هستن و چه اتفاقی براشون افتاده.
در همان زمان برچسب‌های RFID معرفی شدن که می‌تونست داده‌های کم حجمی رو از طریق تراشه‌های ریزی که داشت، به کمک امواج رادیویی منتقل کنه؛ اشتون پیشنهاد استفاده از برچسب RFID برای شناسایی و ردیابی محصولات داد.
در همون دوره استارتاپ‌های زیادی در این حوزه شروع به کار کردن و ده‌ها نوع دستگاه هوشمند مجهز به اینترنت اشیا تولید شدن؛ به عنوان مثال استارتاپ Nest Labs در سال 2010 ترموستات و آشکارسازهای دود هوشمند که قابلیت یادگیری داشتن، به بازار معرفی کرد.
اینترنت اشیا چطور کار می‌کند؟
میشه گفت تقریبا همه اجسام فیزیکی به شرط داشتن قابلیت اتصال به اینترنت، می‌تونن به یک دستگاه در شبکه اینترنت اشیا تبدیل بشن.
در این حوزه احتمالا اسم یخچال هوشمند زیاد به گوش‌تون خورده، شاید بد نباشه طریقه کار یخچال هوشمند رو باهم بررسی کنیم تا بتونیم با کاربرد این شبکه عمیق‌تر آشنا بشیم.
تصور کنید که از محل کارتون در حال برگشتن به خونه هستید و به‌طور همزمان خودرو و یخچال هوشمند شما به گوشی‌تون وصل هستن؛ یخچال پیامی به گوشی‌تون می‌فرسته که تخم‌مرغ و میوه‌تون تموم شده و چون خودرو شما هم به این شبکه وصل هست، روی نقشه نزدیک‌ترین سوپرمارکت رو برای خرید بهتون نشون میده.
از سمت دیگه قفسه‌های سوپر مارکت هم به این شبکه وصل هستن و روی داشبورد خودروتون نشون میده که میوه‌های مورد نیازتون در فروشگاه موجود نیستن؛ این کاربرد ملموس اینترنت اشیا در زندگی روزمره ما هست.
کاربردهای Internet of Things
کاربردهای اینترنت اشیا بی‌نهایت هستن و هر روز شاهد نوآوری‌های جدیدی در این زمینه هستیم. در اینجا به چند نمونه از کاربردهای رایج اون اشاره می‌کنیم:
- خانه هوشمند: لوازم خانگی هوشمند، روشنایی هوشمند، سیستم‌های امنیتی هوشمند و…
- شهر هوشمند: مدیریت ترافیک، جمع‌آوری زباله، روشنایی معابر، پارکینگ هوشمند و…
- سلامت و درمان: تجهیزات پزشکی هوشمند، مانیتورینگ بیماران، پرونده‌های سلامت الکترونیکی و…
- صنعت: ربات‌های صنعتی، اتوماسیون خطوط تولید، نظارت بر تجهیزات و…
- کشاورزی: آبیاری هوشمند، کنترل آفات، نظارت بر وضعیت خاک و…
مزایا
- زندگی آسان‌تر: همونطور که در مثال بالاتر توضیح دادیم، اینترنت اشیا زندگی روزمره رو در بعدهای مختلف آسون‌تر میکنه.
- بهبود کارایی: در صنایع مختلف و حتی در بخش‌های متفاوت هر صنعت، اینترنت اشیا می‌تونه کارایی و بهره‌وری رو افزایش بده.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: صرفه‌جویی در هزینه‌ها در زمینه‌های مختلف مثل انرژی، آب و… از مهم‌ترین مزیت‌های اینترنت اشیا هست.
- افزایش ایمنی: بالا رفتن امنیت در خانه‌ها، شهرها و محیط‌های کاری، چون همه‌چیز ثبت میشه و از طرف دیگه تقریبا همه‌چیز از راه دور قابل کنترل هست.
- بهبود ارائه خدمات: بهبود ارائه خدمات در زمینه‌هایی مثل سلامت، آموزش و…
معایب
- هزینه: نصب و راه‌اندازی سیستم‌های لازم برای شبکه اینترنت اشیا، می‌تونه پرهزینه باشه.
- امنیت سایبری: هر وسیله‌ای که امکان اتصال به اینترنت رو داشته باشه، در خطر هک شدن قرار می‌گیره و این موضوع می‌تونه باعث به خطر افتادن امنیت ما بشه.
- حریم خصوصی: جمع‌آوری، ثبت و استفاده از داده‌های شخصی توسط دستگاه‌هایی که متصل به اینترنت هستن، باعث ایجاد نگرانی‌‌های جدی در مورد حریم خصوصی میشه.
- پیچیدگی: استفاده از سیستم‌های اینترنت اشیا در مواردی می‌تونه پیچیده و برای گروه‌های سنی مسن‌تر کمی دشوار باشه.
- وابستگی: وابسته بودن بیش از حد به این شبکه، می‌تونه مشکلات زیادی در صورت قطع شدن اینترنت به وجود بیاره و بخش‌های زیادی از زندگی روزمره مارو مختل کنه.
آینده اینترنت اشیا
با دسترسی اکثریت به اینترنت و اینکه تقریبا هر وسیله‌ای در زندگی روزمره ما قابلیت اتصال به اینترنت رو داره.
پیش‌بینی میشه که تا سال 2030 تعداد دستگاه‌های موجود در شبکه اینترنت اشیا به 30 میلیارد برسه و این به معنی افزایش 68 درصدی در مقایسه با 2020 هست.
در نتیجه باید تا می‌تونیم خودمون رو در این زمینه آپدیت کنیم و اطلاعات بیشتری در مورد بخش‌های متفاوت اینترنت و کاربردهاش بدست بیاریم.
می‌تونید در بلاگ ما مقالات متفاوتی در مورد اینترنت فیبر نوری و به‌طور کلی دنیای گسترده اون مطالعه کنید.
