خب دوستان، امروز می‌خوایم سراغ موضوعی بریم که در ذهن خیلی‌هامون در موردش سوال هست: مگابیت، مگابایت و گیگابایت! اینا چی هستن و چه فرقی با هم دارن؟ اگه شما هم مثل خیلی‌ها حسابی گیج شدید، نگران نباشید؛ می‌خوایم با همدیگه درک و تشخیص تفاوت این سه مفهوم رو مثل آب خوردن ساده کنیم. با توجه به این که شما به دنبال مقایسه مگابیت با مگابایت هستید، به نظر میرسه که در مورد مفاهیم اولیه اندازه گیری داده کمی سردرگم هستید. پیشنهاد میکنم قبل از پرداختن به تفاوت‌های بین واحدها، به مفاهیم پایه مثل بیت، بایت و کیلوبایت بپردازیم.
مگابیت به چه معنی است
مگابیت کمی فرق داره؛ اگه مگابایت و گیگابایت بهمون میگن یک فایل یا یک برنامه چقدر حجم داره، مگابیت بهمون میگه اطلاعات با چه سرعتی منتقل میشن.
- مثال: وقتی می‌گیم سرعت اینترنت 1000 مگابیت بر ثانیه است، یعنی در هر ثانیه 1000 میلیون بیت اطلاعات می‌تونه منتقل بشه؛ اما به معنی این نیست که می‌تونی در هر ثانیه 1000 مگابایت فایل دانلود کنی.
درک بهتر مگابایت و گیگابایت
فکر کنید یک کتابخانه بزرگ دارید، هر کتاب یک تکه اطلاعات است؛ در واقع مگابایت مثل یک قفسه بزرگه که داخلش چندین کتاب جا میشه. حالا این کتابخانه رو چند برابر کنید؛ گیگابایت مثل ساختمان بزرگ کتابخانه هست که هزارتا از اون قفسه‌های مگابایتی داخلش جا میشن.
تفاوت مگابیت و مگابایت
قبل از اینکه بریم سراغ مگ و گیگ و مقایسه مگابیت با مگابایت، بد نیست اول با دو مفهوم اصلی آشنا بشیم: بیت و بایت.
در واقع بیت یک عدد بسیار کوچک صفر و یکی در دنیای دیجیتال است و میشه گفت کوچک‌ترین واحد اطلاعاتی به حساب میاد. تصور کنید یک لامپ که روشن یا خاموش بشه، همین یک بیت اطلاعات است.
حالا بریم سراغ بایت، هشت بیت با همدیگه یک بایت رو تشکیل میدن و این بایت‌ها هستن که اطلاعات رو برای کامپیوتر قابل فهم می‌کنند؛ مثلا هر حرفی که شما تایپ می‌کنید، چندین بایت جا می‌گیره.
اگر بخوایم تفاوت‌های کلیدی این دوتارو باهم بگیم، شامل دو مورد میشه: اول اینکه شرکت‌های سرویس دهنده اینترنت مثل تانوما، فناپ تلکام و… معمولا سرعت رو بر حسب مگابیت و حجم فایل‌ها رو بر حسب مگابایت بیان می‌کنن که باعث میشه بیشتر اشتباه کنیم.
دومین تفاوت در نحوه نوشتن‌شون هست؛ مگابیت با حروف اختصاری Mb و مگابایت با حروف اختصاری MB نوشته میشه.
دقت به این تفاوت‌ها به‌خاطر اینکه بسیار جزئی هستند، برای کاربران سخته و اون‌هارو دچار سردرگمی میکنه. با اینکه بیت‌ها و بایت‌ها شبیه به هم نوشته میشن و تقریبا تلفظ یکسانی دارن، اما دو واحد با معنی کاملا جدا از هم هستن.
روش محاسبه سرعت دانلود
فکر میکنم الان متوجه شدید که با خرید بسته‌ای با سرعت 100Mbps، نمی‌تونید انتظار داشته باشید در 1 ثانیه، فایلی 100 مگابایتی را دانلود کنید. با یک مثال این موضوع رو شفاف‌تر می‌کنیم:
فرض کنید می‌خواید یک فیلم با حجم 1 گیگابایت رو دانلود کنید؛ سرعت اینترنت هم 100 مگابیت بر ثانیه است. حالا چقدر زمان میبره تا فیلم مورد نظرتون دانلود بشه؟
- حجم فیلم: 1 گیگابایت = 1024 مگابایت
- سرعت دانلود: 100 مگابیت بر ثانیه ≈ 12.5 مگابایت بر ثانیه (تقریبی)
- زمان تقریبی دانلود: 1024 مگابایت ÷ 12.5 مگابایت/ثانیه ≈ 82 ثانیه
یعنی با این سرعت اینترنت، تقریباً 1 دقیقه و 22 ثانیه زمان میبره تا فیلم مورد نظرتون دانلود بشه.
وقتی سرعت اینترنت شما 100 مگابیت است به این معنیه که شما در هر ثانیه می‌تونید 100 داده دریافت کنید. همونطور که می‌دونید هر بایت تشکیل شده از 8 بیت است؛ در نتیجه برای محاسبه سرعت دانلود در هر دقیقه، باید 100 را بر 8 تقسیم و در 60 ضرب کنید.
برای به‌دست آوردن زمان دانلود: تصور کنید که سرعت اینترنت شما Mbps 50 هست و می‌خواید یک فایل 750 مگابایتی رو دانلود کنید؛ این فایل به 2 دقیقه زمان برای دانلود نیاز دارد. همونطور که می‌دونید، اگر عدد سرعت رو تقسیم بر 8 کنید، به شما سرعت برحسب کیلو بایت رو میده.
یک راه راحت‌تر هم برای حساب کردن سرعت اینترنت وجود داره و اون استفاده از سایت Speed test هست که البته سرعت رو برحسب مگابیت بر ثانیه نمایش میده.
نکات مهم در مقایسه مگابیت با مگابایت
- سرعت نامتقارن اینترنت: معمولاً سرعت دانلود و آپلود اینترنت با هم فرق داره. یعنی ممکنه سرعت دانلود شما 100 مگابیت بر ثانیه باشه اما سرعت آپلود کمتر باشه.
- تأثیر عوامل مختلف بر سرعت دانلود: علاوه بر سرعت اینترنت، عوامل دیگه مثل کیفیت سرور، حجم ترافیک شبکه و… هم روی سرعت دانلود تاثیر دارن.
گیگابایت و واحدهای بزرگ‌تر
- گیگابایت (GB): هزار مگابایت
- ترابایت (TB): هزار گیگابایت
- پتابایت (PB): هزار ترابایت
- اگزابایت (EB): هزار پتابایت
این واحدها برای اندازه گیری حجم‌های بسیار بزرگ داده استفاده میشن. مثلاً ظرفیت هارد دیسک‌های کامپیوترها معمولاً بر حسب ترابایت بیان میشه. حالا دیگه فکر کنم همه چیز براتون واضح شده باشه!
خلاصه
- مقایسه مگابیت با مگابایت و گیگابایت: برای اندازه گیری حجم فایل‌ها، برنامه‌ها و حافظه استفاده میشه. مثلاً وقتی می‌گیم فلش مموری 32 گیگابایتی داریم، یعنی ظرفیتش برای ذخیره اطلاعات 32 گیگابایته.
- مگابیت: برای اندازه گیری سرعت انتقال اطلاعات استفاده میشه. مثلاً وقتی می‌گیم سرعت اینترنت 100 مگابیت بر ثانیه است، یعنی در هر ثانیه 100 میلیون بیت اطلاعات می‌تونید دریافت کنید.
- هر مگابایت 8 مگابیت است
